Dành cho Nhà đầu tư Chứng khoán Bài 6: 🧭 Active vs Passive – Chọn chiến lược đầu tư phù hợp với tính cách tài chính của bạn

harielevn
Oct 30
3 min read

1.Mỗi người đều có “tính cách tài chính” riêng

Cũng như phong cách sống, mỗi người trong chúng ta đều có “tính cách tài chính” khác nhau. Có người thích kiểm soát mọi chi tiết, cảm thấy phấn khích khi theo dõi giá cổ phiếu lên xuống mỗi ngày. Có người lại thấy mệt mỏi khi nhìn bảng điện, chỉ muốn tài sản của mình tăng trưởng đều đặn mà không cần phải lo nghĩ quá nhiều.

Hai phong cách đó đại diện cho hai trường phái đầu tư:

Active (chủ động) – Bạn là “đội trưởng” của danh mục.
Passive (thụ động) – Bạn để “thị trường làm việc cho mình”.

Ví dụ: Anh Minh, 35 tuổi, quản lý tại một công ty công nghệ, dành 1–2 giờ mỗi ngày đọc tin và phân tích cổ phiếu. Anh cảm thấy vui khi “bắt trúng sóng” mid-cap hoặc nhóm ngân hàng tăng mạnh.

Trong khi đó, chị Linh, 33 tuổi, đang nuôi hai con nhỏ, chọn gửi tiền vào quỹ cổ phiếu. Mỗi tháng, chị chỉ đầu tư định kỳ 10 triệu và không quan tâm thị trường biến động ra sao.

→ Hai người, hai tính cách, hai chiến lược khác nhau – và đều đúng, miễn là họ thấy yên tâm với lựa chọn của mình.

2.Đầu tư chủ động (Active Investing): Khi bạn muốn làm “đội trưởng” danh mục

Đặc điểm:

Tự nghiên cứu, chọn cổ phiếu, quyết định thời điểm mua – bán.
Theo dõi tin tức, báo cáo tài chính, diễn biến thị trường.
Mục tiêu: vượt trội hơn chỉ số chung (alpha).

Ưu điểm:

✅ Có cơ hội đạt lợi nhuận cao nếu chọn đúng xu hướng.

✅ Cảm giác chủ động, kiểm soát được từng quyết định.

Hạn chế:

⚠️ Tốn nhiều thời gian, công sức, và cảm xúc.

⚠️ Theo báo cáo SPIVA (Standard & Poor’s Index Versus Active) năm 2023, 84% quỹ chủ động tại Mỹ thua kém chỉ số S&P 500 sau 10 năm.

⚠️ Tại Việt Nam, hiệu suất của phần lớn nhà đầu tư cá nhân cũng thấp hơn chỉ số VN30 do giao dịch cảm tính, FOMO và thiếu kỷ luật.

--> Phù hợp với ai: Người có kiến thức, thời gian và niềm đam mê phân tích thị trường; sẵn sàng chấp nhận biến động mạnh để tìm kiếm “alpha”.

3.Đầu tư thụ động (Passive Investing): Khi bạn để thị trường làm việc cho mình

Đặc điểm:

Không chọn cổ phiếu riêng lẻ, mà đầu tư vào quỹ ETF mô phỏng chỉ số (VN30, VNDIAMOND, S&P 500…) hoặc quỹ đầu tư cổ phiếu.
Giữ dài hạn, nạp tiền định kỳ, và tái cân bằng 1–2 lần mỗi năm.
Mục tiêu: đạt hiệu suất trung bình của thị trường với chi phí thấp.

Ưu điểm:

✅ Không cần theo dõi thị trường mỗi ngày.

✅ Hiệu suất dài hạn ổn định

✅ Giảm căng thẳng và sai lầm do cảm xúc.

Hạn chế:

⚠️ Ít cơ hội “đột phá”.

⚠️ Đôi khi giảm cùng thị trường khi có khủng hoảng.

--> Phù hợp với ai: Người bận rộn, có tư duy dài hạn, muốn tích sản ổn định mà không phải “ngồi canh sóng”.

4.Làm sao biết bạn hợp chiến lược nào?

Hãy thử bài “trắc nghiệm mini”:

Câu hỏi	A. Active	B. Passive
Tôi có thời gian theo dõi thị trường mỗi ngày	✅	❌
Tôi muốn kiểm soát mọi quyết định đầu tư	✅	❌
Tôi dễ lo lắng khi giá giảm	❌	✅
Tôi muốn đầu tư mà không tốn nhiều thời gian	❌	✅
Tôi coi đầu tư là công việc	✅	❌
Tôi coi đầu tư là một phần của kế hoạch tài chính	❌	✅

→ Nếu bạn chọn nhiều “A” hơn, bạn nghiêng về Active.→ Nếu bạn chọn nhiều “B” hơn, bạn hợp Passive (ETF).

5. Kết hợp thông minh – Chiến lược “Core-Satellite”

Nhiều nhà đầu tư chuyên nghiệp chọn cách kết hợp cả hai:

80% danh mục vào quỹ ETF – “core” ổn định, dài hạn.
20% danh mục vào cổ phiếu, hoặc chiến lược chủ động – “satellite” để tìm kiếm lợi nhuận vượt trội.

💬 Ví dụ: Một nhà đầu tư Việt Nam có thể:

Giữ 70% vào SSIAM VNFIN LEAD ETF + ETF S&P 500,
Và 30% vào cổ phiếu tiềm năng như FPT, MWG, VCB.→ Vừa hưởng lợi từ tăng trưởng chung, vừa thỏa đam mê nghiên cứu thị trường.